وبسایت اردبیل سینما با افتخار تقدیم می کند: بیوگرافی فیلمشناسی استاد جان وین – ماریون روبرت موریسون با نام هنری جان وین (John Wayne) در سال ۱۹۰۷ در شهر وینترست در ایالت آیووا آمریکا به دنیا آمد. وی در کالیفرنیا بزرگ شد و با کسب بورس ورزشی به دانشگاه کالیفرنیای جنوبی رفت. در تعطیلات تابستان کارگر استودیوی فوکس شد و خیلی زود توانست رابطه‌ای صمیمی با جان فورد که نقشی تعیین کننده در آینده جان وین به عنوان فوق ستاره داشت، برقرار کند. جان وین که در ابتدای فعالیت بازیگری از نام دوک موریسن استفاده می‌کرد؛ از جمله هنرپیشه‌های مشهور سینمای وسترن آمریکا به شمار میآید.
جان وین با بازی در فیلمهای حماسی مانند قلعه آپاچی، ریو گرانده، در جستجوی خواهر، دختری با روبان زرد، آخرین فرمان، مردی که لیبرتی والانس را کشت و سواره نظام شهرت زیادی کسب کرد و در آمریکا به یک اسطوره تبدیل شد.
وی در سال ۱۹۲۶ یعنی در زمان سینمای صامت وارد عرصه بازیگری شد و در ۱۹۲۸ نقشهای کوتاهی در فیلمهای فورد و دیگر کارگردان‌ها ایفا کرد. در ابتدای فعالیت بازیگری از نام دوک موریسن استفاده می‌کرد. در ۱۹۳۰ فورد او را به رائول والش برای مسیر بزرگ سفارش کرد. این بازیگر بلند قد، قوی هیکل و آرام پس از مسیر بزرگ در وسترن‌های کم هزینه، سریال‌ها و فیلمهای فراموش شده ظاهر شد و نتوانست تماشاگران را مجذوب کند.
جان وین در طول ۸ سال در ۸۰ فیلم نقش قهرمان را بازی کرد اما در سال ۱۹۳۹ جان فورد با انتخاب او برای نقش رینگوکید در وسترن کلاسیک دلیجان«« افق دیگر را پیش روی وی گشود. بازی در این فیلم نقطه عطف دوران کاری وین بود به طوری که او را به یک اسطوره تبدیل کرد.
جان وین در ادامه فعالیت‌های سینمایی‌اش، دو فیلم نیز کارگردانی کرد؛ وسترنی به نام آلامو (۱۹۵۹) و فیلم جنگی کلاه سبزها (۱۹۶۸).
انجمن فیلم انگلیس (BFI) در نظرسنجی از اهالی سینما و منتقدین فیلم، فهرست ۱۰ هنرپیشه بزرگ فیلمهای وسترن قدیمی را منتشر کرد که جان وین بازیگر نامدار هالیوود در رتبه اول دیده میشود.
رتبه دوم متعلق به کلینت ایستوود، بازیگر فیلمهای معروفی چون «یک مشت دلار»، «نابخشوده» و «خوب، بد، زشت» است.
وی در دوران بازیگری خود در ۱۷۰ فیلم نقش‌آفرینی کرد و در سال ۱۹۶۹ با فیلم «سنگریزه واقعی» موفق به دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد شد.
جان وین در سال ۱۹۷۲ و در سن ۷۲ سالگی بر اثر سرطان در لس‌آانجلس درگذشت.
جان وین تنها بازیگر آمریکا بود که در زمان حیاتش سیمای اسطورهأی پیدا کرد. او با هیکل تنومند، حرکات نرم و صدای کلفت و دورگه اش از ابعاد انسانی بزرگتر بود…
وقتی تفنگ به دست می گرفت و بر پشت اسب می نشست تماشاگر میدانست که از او کارهایی بر میآید که فراتر از محدودیت ها و کمبودهای عادی بشری است. در عین حال که انسانی با تمام ضعف ها و محدودیت ها باقی میماند. هیچ بازیگری در سینمای آمریکا مانند جان وین به ژانر یا شاخه سینمای وسترن هویت نداده است. همه بزرگان هالیوود از گری کوپر و کرک داگلاس تا برت لنکستر و جیمز استوارت و در سالهای نزدیکتر، پل نیومن و رابرت ردفورد و استیو مک کویین به قهرمانان غرب وحشی جان دادهاند، اما هیچ یک از آنها به برازندگی و استواری جان وین در دل کوههای غریب و دشتهای پهناور و آسمانهای درخشان غرب جا نیفتاده اند.
جان وین با قد افراشته، چهره سوخته و نگاه تیزش با چشم اندازهای طبیعت بکر و غریب یگانه بود. او در قالب گاوچران یا کلانتر، در سیمای ششلول بند یا سوارکار ارتش، مرد مألوف دنیای وسترن بود که گویی همان دم از دل چشمههای پاک و صخرههای سخت برجوشیده بود.
بیوگرافی فیلمشناسی استاد جان وین – همفری بوگارت، هنری فوندا، جیمز استوارت و کری گرانت هنرپیشههایی زبردست بودند و از آنجا که بازیگران ماهری بودند نقشهای وسترن را هم استادانه ایفا میکردند. اما جان وین با همه آن ها فرق داشت: او خود یکپارچه وسترن بود. جان وین سراپا مرد غرب بود. او نمونه مثالی یا سیمای اسطوره ای زمین پهناور غرب شده بود. او نیاز نداشت نقش کاوبوی را بازی کند. درست برعکس؛ این کاوبوی بود که نیاز داشت از او تقلید کند تا به یک کاوبوی واقعی بدل شود. جان وین در نزدیک ۲۰۰ فیلم ایفای نقش کرده است، اما سیمای واقعی او در وسترن است که به کمال جان می گیرد و تبلور می یابد.
در پهن دشت های فراخ وسترن است که او سرشار از سرزندگی و شادابی با تمام قامت در برابر آسمان روشن، قد میکشد. غولی زیبا که از بطن طبیعت وحشی زاده میشود، آماده، تا بر افقها و افلاک چیره شود.
جان وین متولد ۲۶ می سال ۱۹۰۷ در ایالت یوآی آمریکاست و در سال ۱۹۲۶ در زمان سینمای صامت بازیگری را شروع کرد. سالها بعد در سال ۱۹۳۹ بود که با وسترن برجسته جان فورد به نام «دلیجان» به شهرت رسید. در فیلمهای حماسی جان فورد بود که سیمای جان وین تا حد اسطورهأی زوال ناپذیر قوام گرفت. در فیلمهایی مانند «قلعه آپاچی»، «ریو گرانده»، «در جستجوی خواهر»، «دختری با روبان زرد»، «آخرین فرمان»، «مردی که لیبرتی والانس را کشت» و «سواره نظام».
همه این فیلمها امروزه به گنجینه کلاسیک سینما پیوسته اند. سینماگر بزرگ دیگری که در تکوین سیمای اسطوره ای جان وین سهم داشت هوارد هاکز است. او پس از ساختن یک وسترن نو و تکان دهنده به نام «رود سرخ» (۱۹۴۸) در سالهای بعد با سه گانهأی ظریف و استادانه موفق شد بلوغ بازیگری جان وین را به نمایش بگذارد. این سه گوهر سینمای وسترن عبارتند از: «ریو براوو»، «ریو لوبو» و «الدورادو». جان وین دو فیلم نیز کارگردانی کرد: وسترنی به نام “آلامو» (۱۹۵۹) و فیلم جنگی «کلاه سبزها» (۱۹۶۸).
بیوگرافی فیلمشناسی استاد جان وین – برخی از آثار هنری جان وین:
۱۹۷۶ The Shootist
۱۹۷۵ Rooster Cogburn
۱۹۷۵ Brannigan
۱۹۷۴ McQ
۱۹۷۳ Cahill U.S. Marshal
۱۹۷۳ The Train Robbers
۱۹۷۲ The Cowboys
۱۹۷۱ Big Jake
۱۹۷۰ Rio Lobo
۱۹۷۰ Chisum
۱۹۶۹ The Undefeated
۱۹۶۹ True Grit
۱۹۶۸ Hellfighters
۱۹۶۸ The Green Berets
۱۹۶۷ The War Wagon
۱۹۶۶ El Dorado
۱۹۶۶ Cast a Giant Shadow
۱۹۶۵ The Sons of Katie Elder
۱۹۶۵ In Harm’s Way
۱۹۶۵ The Greatest Story Ever Told
۱۹۶۳ McLintock!
۱۹۶۳ Donovan’s Reef
۱۹۶۲ How the West Was Won
۱۹۶۲ The Man Who Shot Liberty Valance
۱۹۶۱ The Comancheros
۱۹۶۰ North to Alaska1960 The Alamo
۱۹۵۹ The Horse Soldiers
۱۹۵۹ Rio Bravo
۱۹۵۸ The Barbarian and the Geisha
۱۹۵۸ I Married a Woman
۱۹۵۷ Legend of the Lost
۱۹۵۷ Jet Pilot
۱۹۵۷ The Wings of Eagles
۱۹۵۶ The Searchers
۱۹۵۶ The Conqueror
۱۹۵۵ Screen Directors Playhouse (TV series)
۱۹۵۵ Blood Alley
۱۹۵۵ The Sea Chase
۱۹۵۴ The High and the Mighty
۱۹۵۳ Hondo
۱۹۵۳ Island in the Sky
۱۹۵۳ Trouble Along the Way
۱۹۵۳ Three Lives (short)
۱۹۵۲ Big Jim McLain
۱۹۵۲ The Quiet Man
۱۹۵۲ Miracle in Motion (short)
۱۹۵۱ Flying Leathernecks
۱۹۵۱ Operation Pacific
۱۹۵۰ Rio Grande
۱۹۴۹ Sands of Iwo Jima
۱۹۴۹ She Wore a Yellow Ribbon
۱۹۴۹ The Fighting Kentuckian
۱۹۴۸ Wake of the Red Witch
۱۹۴۸ ۳ Godfathers
۱۹۴۸ Red River
۱۹۴۸ Fort Apache
۱۹۴۷ Tycoon
۱۹۴۷ Angel and the Badman
۱۹۴۶ Without Reservations
۱۹۴۵ They Were Expendable
۱۹۴۵ Dakota
۱۹۴۵ Back to Bataan
۱۹۴۵ Flame of Barbary Coast
۱۹۴۴ Tall in the Saddle
۱۹۴۴ The Fighting Seabees
۱۹۴۳ In Old Oklahoma
۱۹۴۳ A Lady Takes a Chance
آدرس وبسایت اردبیل سینما: http://www.cinemaghods.com