وبسایت اردبیل سینما با افتخار تقدیم می کند: بیوگرافی فیلمشناسی استاد جان وین – ماریون روبرت موریسون با نام هنری جان وین (John Wayne) در سال ۱۹۰۷ در شهر وینترست در ایالت آیووا آمریکا به دنیا آمد. وی در کالیفرنیا بزرگ شد و با کسب بورس ورزشی به دانشگاه کالیفرنیای جنوبی رفت. در تعطیلات تابستان کارگر استودیوی فوکس شد و خیلی زود توانست رابطه‌ای صمیمی با جان فورد که نقشی تعیین کننده در آینده جان وین به عنوان فوق ستاره داشت، برقرار کند. جان وین که در ابتدای فعالیت بازیگری از نام دوک موریسن استفاده می‌کرد؛ از جمله هنرپیشه‌های مشهور سینمای وسترن آمریکا به شمار می‌آید.

جان وین با بازی در فیلم‌های حماسی مانند قلعه آپاچی، ریو گرانده، در جستجوی خواهر، دختری با روبان زرد، آخرین فرمان، مردی که لیبرتی والانس را کشت و سواره نظام شهرت زیادی کسب کرد و در آمریکا به یک اسطوره تبدیل شد.

وی در سال ۱۹۲۶ یعنی در زمان سینمای صامت وارد عرصه بازیگری شد و در ۱۹۲۸ نقش‌های کوتاهی در فیلم‌های فورد و دیگر کارگردان‌ها ایفا کرد. در ابتدای فعالیت بازیگری از نام دوک موریسن استفاده می‌کرد. در ۱۹۳۰ فورد او را به رائول والش برای مسیر بزرگ سفارش کرد. این بازیگر بلند قد، قوی هیکل و آرام پس از مسیر بزرگ در وسترن‌های کم هزینه، سریال‌ها و فیلم‌های فراموش شده ظاهر شد و نتوانست تماشاگران را مجذوب کند.

جان وین در طول ۸ سال در ۸۰ فیلم نقش قهرمان را بازی کرد اما در سال ۱۹۳۹ جان فورد با انتخاب او برای نقش رینگوکید در وسترن کلاسیک دلیجان«« افق دیگر را پیش روی وی گشود. بازی در این فیلم نقطه عطف دوران کاری وین بود به طوری که او را به یک اسطوره تبدیل کرد.

جان وین در ادامه فعالیت‌های سینمایی‌اش، دو فیلم نیز کارگردانی کرد؛ وسترنی به نام آلامو (۱۹۵۹) و فیلم جنگی کلاه سبزها (۱۹۶۸).

انجمن فیلم انگلیس (BFI) در نظرسنجی از اهالی سینما و منتقدین فیلم، فهرست ۱۰ هنرپیشه بزرگ فیلم‌های وسترن قدیمی را منتشر کرد که جان وین بازیگر نامدار هالیوود در رتبه اول دیده می‌شود.

رتبه دوم متعلق به کلینت ایستوود، بازیگر فیلم‌های معروفی چون «یک مشت دلار»، «نابخشوده» و «خوب، بد، زشت» است.

وی در دوران بازیگری خود در ۱۷۰ فیلم نقش‌آفرینی کرد و در سال ۱۹۶۹ با فیلم «سنگریزه واقعی» موفق به دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد شد.

جان وین در سال ۱۹۷۲ و در سن ۷۲ سالگی بر اثر سرطان در لس‌آانجلس درگذشت.

جان وین تنها بازیگر آمریکا بود که در زمان حیاتش سیمای اسطوره­أی پیدا کرد. او با هیکل تنومند، حرکات نرم و صدای کلفت و دورگه اش از ابعاد انسانی بزرگتر بود…

وقتی تفنگ به دست می گرفت و بر پشت اسب می نشست تماشاگر می­دانست که از او کارهایی بر می­آید که فراتر از محدودیت­ ها و کمبودهای عادی بشری است. در عین حال که انسانی با تمام ضعف­ ها و محدودیت ­ها باقی می­ماند. هیچ بازیگری در سینمای آمریکا مانند جان وین به ژانر یا شاخه سینمای وسترن هویت نداده است. همه بزرگان هالیوود از گری کوپر و کرک داگلاس تا برت لنکستر و جیمز استوارت و در سالهای نزدیکتر، پل نیومن و رابرت ردفورد و استیو مک کویین به قهرمانان غرب وحشی جان داده­اند، اما هیچ یک از آن­ها به برازندگی و استواری جان وین در دل کوه­های غریب و دشت­های پهناور و آسمان­های درخشان غرب جا نیفتاده ­اند.

جان وین با قد افراشته، چهره سوخته و نگاه تیزش با چشم اندازهای طبیعت بکر و غریب یگانه بود. او در قالب گاوچران یا کلانتر، در سیمای ششلول بند یا سوارکار ارتش، مرد مألوف دنیای وسترن بود که گویی همان دم از دل چشمه­های پاک و صخره­های سخت برجوشیده بود.

بیوگرافی فیلمشناسی استاد جان وین – همفری بوگارت، هنری فوندا، جیمز استوارت و کری گرانت هنرپیشه­هایی زبردست بودند و از آنجا که بازیگران ماهری بودند نقش­های وسترن را هم استادانه ایفا می­کردند. اما جان وین با همه آن ها فرق داشت: او خود یکپارچه وسترن بود. جان وین سراپا مرد غرب بود. او نمونه مثالی یا سیمای اسطوره­ ای زمین پهناور غرب شده بود. او نیاز نداشت نقش کاوبوی را بازی کند. درست برعکس؛ این کاوبوی بود که نیاز داشت از او تقلید کند تا به یک کاوبوی واقعی بدل شود. جان وین در نزدیک ۲۰۰ فیلم ایفای نقش کرده است، اما سیمای واقعی او در وسترن است که به کمال جان می گیرد و تبلور می یابد.

در پهن دشت های فراخ وسترن است که او سرشار از سرزندگی و شادابی با تمام قامت در برابر آسمان روشن، قد می­کشد. غولی زیبا که از بطن طبیعت وحشی زاده می­شود، آماده، تا بر افق­ها و افلاک چیره شود.

جان وین متولد ۲۶ می سال ۱۹۰۷ در ایالت یوآی آمریکاست و در سال ۱۹۲۶ در زمان سینمای صامت بازیگری را شروع کرد. سال­ها بعد در سال ۱۹۳۹ بود که با وسترن برجسته جان فورد به نام «دلیجان» به شهرت رسید. در فیلم­های حماسی جان فورد بود که سیمای جان وین تا حد اسطوره­أی زوال ناپذیر قوام گرفت. در فیلم­هایی مانند «قلعه آپاچی»، «ریو گرانده»، «در جستجوی خواهر»، «دختری با روبان زرد»، «آخرین فرمان»، «مردی که لیبرتی والانس را کشت» و «سواره نظام».

همه این فیلم­ها امروزه به گنجینه کلاسیک سینما پیوسته اند. سینماگر بزرگ دیگری که در تکوین سیمای اسطوره ای جان وین سهم داشت هوارد هاکز است. او پس از ساختن یک وسترن نو و تکان دهنده به نام «رود سرخ» (۱۹۴۸) در سال­های بعد با سه گانه­أی ظریف و استادانه موفق شد بلوغ بازیگری جان وین را به نمایش بگذارد. این سه گوهر سینمای وسترن عبارتند از: «ریو براوو»، «ریو لوبو» و «الدورادو». جان وین دو فیلم نیز کارگردانی کرد: وسترنی به نام “آلامو» (۱۹۵۹) و فیلم جنگی «کلاه سبزها» (۱۹۶۸).

بیوگرافی فیلمشناسی استاد جان وین – برخی از آثار هنری جان وین:

۱۹۷۶ The Shootist
1975 Rooster Cogburn
1975 Brannigan
1974 McQ
1973 Cahill U.S. Marshal
1973 The Train Robbers
1972 The Cowboys
1971 Big Jake
1970 Rio Lobo
1970 Chisum
1969 The Undefeated
1969 True Grit
1968 Hellfighters
1968 The Green Berets
1967 The War Wagon
1966 El Dorado
1966 Cast a Giant Shadow
1965 The Sons of Katie Elder
1965 In Harm’s Way
1965 The Greatest Story Ever Told
1963 McLintock!
1963 Donovan’s Reef
1962 How the West Was Won
1962 The Man Who Shot Liberty Valance
1961 The Comancheros
1960 North to Alaska1960 The Alamo
1959 The Horse Soldiers
1959 Rio Bravo
1958 The Barbarian and the Geisha
1958 I Married a Woman
1957 Legend of the Lost
1957 Jet Pilot
1957 The Wings of Eagles
1956 The Searchers
1956 The Conqueror
1955 Screen Directors Playhouse (TV series)
1955 Blood Alley
1955 The Sea Chase
1954 The High and the Mighty
1953 Hondo
1953 Island in the Sky
1953 Trouble Along the Way
1953 Three Lives (short)
1952 Big Jim McLain
1952 The Quiet Man
1952 Miracle in Motion (short)
1951 Flying Leathernecks
1951 Operation Pacific
1950 Rio Grande
1949 Sands of Iwo Jima
1949 She Wore a Yellow Ribbon
1949 The Fighting Kentuckian
1948 Wake of the Red Witch
1948 3 Godfathers
1948 Red River
1948 Fort Apache
1947 Tycoon
1947 Angel and the Badman
1946 Without Reservations
1945 They Were Expendable
1945 Dakota
1945 Back to Bataan
1945 Flame of Barbary Coast
1944 Tall in the Saddle
1944 The Fighting Seabees
1943 In Old Oklahoma
1943 A Lady Takes a Chance

آدرس وبسایت اردبیل سینما: http://www.cinemaghods.com

• مشت آخر فخیم‌زاده بزودی درگروه فرهنگ
• نقدی بر فیلم «سال دوم دانشکده من»
• نمایش فیلم مردی بدون سایه درسینما قدس اردبیل
• وضع گیشه سینماها درتابستان اسف‌بار بود
• برنامه های روز ملی سینما دراردبیل